Kronik Hepatit C Tedavisinde Neredeyiz?

Kronik Hepatit C tedavisinde son yıllarda baş döndürücü gelişmeler yaşanmıştır.Günümüzde uyguladığımız tedaviler ile tedavi başarısı %95 üzerine çıkmıştır.Hepatit C nedir? Tedavisinde başarı oranı nedir?Tedavide kullanılan yeni ilaçlar nelerdir? 

1.Hepatit C nedir?

Hepatit C virüsüyle bulaşan esas olarak karaciğeri tutan viral bir enfeksiyon hastalığıdır.Hepatit C virüsü akut ve kronik enfeksiyona yol açar.

2.Hepatit C virüsü için neler söylenebilir?

Zayıf bir RNA virüsüdür.Hepatit B virüsüne göre daha zor bulaşır.Dezenfektanlara, güneş ışığına,sıcaklığa fazla dayanıklı değildir.Tabii bu özellikleri bizim lehimize olan özelliklerdir.

3.Hepatit C ‘nin bulaşma yolları nelerdir?

Esas bulaşma yolu kan yoluyla olmaktadır.Sağlıksız koşullarda yapılan kan transfüzyonları,diş tedavileri,dövme,akupunktur,manikür,pedikür,cerrahi işlemler,traş,damardan yapılan sağlıksız enjeksiyonlar.

Cinsel temas: Nadir bulaşma şeklidir.Tek partnerli eşlerde HCV geçişi düşüktür (%2-5,5).Evlilik dışı ilişkilerde ve homoseksüel ilişkilerde risk fazladır.

Hepatit C’li anneden bebeğe doğum esnasında geçiş olabilir.Oran düşüktür (%1,3-2,5).

Hepatit C hangi yollarla bulaşmaz?

a.El sıkışma

b.Sarılma, öpme

c.Öksürme, aksırma

d.Emzirme

e.Yiyecek, içeceklerin ve bardak, kaşık, çatal gibi malzemelerin paylaşılması ile hastalık bulaşmaz.

4.Hepatit C’den korunma yolları nelerdir?Aşısı varmı dır?

•          Traş bıçağı,diş fırçası,tırnak makası gibi kişisel eşyaları paylaşmamak
•          Gereğinde mutlaka el yıkanması
•          Olası enfekte iğne batması çok tehlikelidir.Sivri uçlu alet yaralanmalarından kaçınmak.Gereğinde eldiven, maske gibi koruyucu gereçler kullanılmalıdır.
•          Korunmasız cinmsel ilişkide bulunmamak
•          Kesik,yanık ve diğer açık yaraların bandaj ile kapatılması
•          Damar yoluyla enjeksiyonlarda tek kullanımlık iğne ucu veya enjektör kullanılması
•          Dövme, piercing, akupunktur,sünnet,kulak deldirme,diş tedavisi, küçük ve büyük cerrahi işlemlerin sağlıklı ve steril şartlarda yapılması

 Hepatit B’nin aksine hepatit C’nin koruyucu aşısı ne yazıkki yoktur.Bu nedenle hepatit C’ye karşı koruyucu tedbirler çok daha önemlidir.

.5.Akut Hepatit C Hastalığının belirtileri nelerdir?

  Akut Hepatit C % 80 oranında farkında olmadan geçirilir.Bazı hastalarda aşağıdaki şikayetler söz konusu olabilir.Bu belirtiler;

 Halsizlik ve kaslarda ağrı, baş ağrısı ,karın ağrısı (karın sağ üst kadranda sık) , bulantı , koyu renkte idrar (çay rengi) , kilo kaybı,yağlı yiyeceklerden tiksinme ,eklem ağrıları ,nadiren gözlerde ve ciltte sarılık

6.Hepatit C hastalığının sıklığı nedir?

Hepatit C'nin dünyada sıklığı yaklaşık olarak %2-3 olarak kabul edilmektedir.Buna göre dünyada 180 milyondan fazla kişi hepatit C virüsü ile infektedir.Doğu ve Orta Asya ile Kuzey afrika en yüksek oranda (%3'den fazla) görüldüğü bölgelerdir.Ülkemizde sıklık %0.5-%1 arasındadır yani 600 bin dolayında  hepatit C hastası olduğu tahmin edilmektedir.Hepatit C enfeksiyonu hemodiyaliz hastalarında ve damar içi uyuşturucu madde kullananlarda sık olarak görülmektedir.

7.Hepatit C’li bir hastanın akibeti nedir?

Akut hepatit C’li hastaların %15-25’i kendiliğinden iyileşir.Hastaların %75-85’inde ise mikrop vücutta kalır ve hastalık kronikleşir.Bu tabloya kronik hepatit C adı verilir.Kronik hepatit C’li hastaların %20’inde 20-30 yıl içinde siroz gelişebilir.%3’ünde ise karaciğer kanseri gelişebiliyor.

8.Kronik hepatit C’nin standart tedavisi nedir.Başarı şansı nedir?

    Hepatit C, bilinenin aksine, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Birkaç yıl öncesine kadar hastaların yaklaşık yarısı tedavi ile hastalıktan kurtulurken, son yıllarda geliştirilen ilaçlarla, tedavi oranı %90’ın üzerine çıkmıştır.

Tarihçe:

1990’lı yıllarda interferon tedavileri haftada 3 defa yapılıyordu. Arkasından 2000’li yılların başında haftada bir defa uygulanan pegileinterferonlar(PEG‐interferon) ve beraberinde kullanılan ribavirin tabletler ile tedavi oranları oldukça düşüktü. Ayrıca yan etkileri çok fazla idi. 2010’lu yıllara gelindiğinde telaprevir ve boceprevir tabletleri kullanılmaya başlandı. Bunlar ile tedavi oranları biraz daha yükselmesine rağmen PEG-interferon ile beraber kullanıldığından yan etkiler katlanarak daha fazla oranda görülüyordu.

    Günümüze gelindiğinde artık çok daha etkili, yan etkileri oldukça düşük ilaçlar ile hepatit C çok daha yüksek oranda tedavi edilmektedir.İ Hastaların uygun tedavi ile hepatitC’den kurtulma olasılıkları,%90’ın üzerindedir.

Şu anda ülkemizde kullandığımız ilaçlar nelerdir? Etken maddeleri nedir?

1.Harvoni : Sofosbuvir 400 mg + Ledipasvir 90 mg; Günde 1 (sabah)

2.Viekirax Paritaprevir 75 mg+ritonavir 50 mg+Ombitasvir 12.5 mg Günde 2 tablet birden (sabah)

3.Exviera Dasabuvir 250 mg ; Günde 2 (sabah 1, akşam 1)

4.Vosevi: Sofosbuvir 400 mg+Velpatasvir 100 mg + Voxilaprevir;  100 mg Günde 1

5.Maviret : Glecaprevir 100 mg+Pibrentasvir 40 mg; Günde 3 tablet 1defada (yemekten sonra)

9.SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ (SUT) GÜNCELLENDİ: KRONİK HEPATİT C TEDAVİSİ İÇİN YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR? 01.06.2022;

1. Tedavi deneyimsiz, naif nonsirotik hastalar için genotip bakılmadan Glekaprevir/Pibrentasvir ya da Sofosbuvir/ Velpatasvir/Voksilaprevir 8 hafta verilir.

2. Tedavi deneyimsiz, naif kompanse sirotik (Child-Pugh A) hastalar için Glekaprevir/Pibrentasvir 8 hafta ya da Sofosbuvir/ Velpatasvir/Voksilaprevir 12 hafta verilir.

3. Tedavi deneyimsiz naif dekompanse sirotik hastalarda (Child-Pugh B veya C) genotip bakılarak; GT1a, Gt1b, GT 4, 5 ve 6 olan hastalara Sofosbuvir/Ledipasvir + Ribavirin 12 hafta verilir.

4. Tedavi deneyimli hastalarda;

1. 1. Daha önce NS5 A inhibitörü olan ilaçlar haricindeki ilaçlar ile tedavi deneyimli, nonsirotik hastalarda tedavi süresi Sofosbuvir/Velpatasvir/Voxilaprevir ile toplam 12 hafta ya da Glekaprevir/Pibrentasvir ile toplam 8 haftadır.
   2. Daha önce NS5A inhibitörü olan ilaçlar haricindeki ilaçlar ile tedavi deneyimli, kompanse sirotik hastalarda tedavi süresi Sofosbuvir/Velpatasvir/Voxilaprevir ile toplam 12 hafta ya da Glekaprevir/Pibrentasvir ile toplam 12 haftadır.
   3. Daha önce NS5A inhibitörü veya proteaz inhibitörü olan ilaçlar ile tedavi deneyimi olan, nonsirotik veya kompanse sirotik hastalarda tedavi süresi Sofosbuvir/Velpatasvir/Voxilaprevir ile toplam 12 hafta ya da Sağlık Bakanlığınca hasta bazında verilen ilaç kullanım onayı ile mümkün olacak şekilde Glekaprevir/Pibrentasvir+Ribavirin veya Glekaprevir/Pibrentasvir ile toplam 16 haftadır.
   4. Daha önce NS5A inhibitörü veya proteaz inhibitörü olan ilaçlar ile tedavi deneyimi olan dekompanse sirotik Genotip la,lb, 4, 5, 6 hastalarda Sofosbuvir/Ledipasvir+Ribavirin ile tedavi süresi toplam 24 haftadır.

Son söz: Artık hepatit C’den korkmuyoruz.Hepatit C virüsü korksun bizden !