Kabızlık günlük pratiğimizde sık karşılaştığımız bir sağlık sorunudur.Kabızlık nedeniyle bize başvuran önemli sayıda hasta mevcut.Çoğu hastanın kabızlığın çözümsüz bir sorun olduğunu  ve ‘’kabızlık benim kaderim’’ diye kabullendiğini görüyoruz.Gerçek böyle mi?kabızlık nedir ? ben kabız mıyım? normal dışkılama sayısı nedir? kabızlığın nedenleri nelerdir? kabızlığı olan hastalarda ne gibi tetkikler gerekir ? kabızlığın tedavisi var mıdır? Tüm bu soruların yanıtlarını bu yazı dizisinde bulacaksınız.

1.Basit olarak dışkı oluşumu ve dışkılama hakkında bilgi verir misiniz ?

İnce barsaklara günde ortalama 10 litre dolayında sıvı gelir.Bunun kaynağı ağız yoluyla aldığımız yiyecek, içecekler;mide, safra, pankreas ve barsak salgılarıdır.Bu sıvının %90’ı ince barsaklarda emilir.Geri kalan 1 litre civarındaki su içeriği fazla, cıvık yapıdaki sindirilmemiş besin artıkları ( buna KİMUS adı verilir) kalın barsağa ulaşır.Kalın barsakta bu artıklar ilerletici  kasılmalar sayesinde barsağın sol kısmına taşınır.Yine kalın barsaktaki karıştırıcı kasılmalar sayesinde atıklar yoğrulur, içerisindeki sıvı emilirek kıvam artırılır ve yarı katı/katı dışkı (feçes, gaita) haline geçer.Günde ortalama 100 ml dolayında artık barsağın son kısmı olan rektuma gelir.Normal şartlarda bu hacimdeki gaita rektumu gerer ve tuvalet hissinin doğmasına yol açar.Tuvalette ise istemli olarak anüsteki kaslarımızı gevşeterek tuvalete çıkarız.

2.Dışkılama ihtiyacını ertelemek sakıncalı mıdır?

Dışkılama hissi oluştu, ancak size göre o anda dışkılama yapmanız mümkün değil, bu hissi bir şekilde ertelemeyi başardınız.Bundan sonra neler oluyor? Dışkı rektumda daha uzun süre kalır ve içindeki sıvı biraz daha emilir.Dışkının hacmi azalır, dışkılama hissi ortadan kalkar ve dışkı daha sert hale gelir.Bir sonraki tuvalet hissi geldiğinde bu sert dışkıyı çıkarmak sorun yaratabilir.Dışkılama hissi oluştuğunda bunu ertelemek zaman içinde rektumun genişlemesine yol açar. Bu da  normal miktardaki dışkının dışkılama  hissi oluşturmasını  engeller ve zaman içinde kabızlık gelişebilir.Bu nedenle dışkılama hissi geldiği zaman koşullar elverişli ise dışkılama işlevini ertelememek uygun olur.

3.Kabızlık nedir? Kabızlığın tanımını yapar mısınız ?

İnsanın en önemli varlığı sağlığıdır.Sağlıklı yaşamak en büyük servettir.Sağlığın yoksa dünyalar sizin olsa neye yarar.Sağlıklı yaşam ne kadar önemli ise kaliteli ve konforlu yaşam da o kadar önemlidir.Dışkılamadaki zorluklar ve kabızlık yaşam kalitesini etkiler, yaşam konforunu bozar ve kişiyi mutsuz eder.

‘’Sağlıklı kişilerin hergün bir kez tuvalete çıkmaları gerekir’’ diye yanlış bir bilgiden dolayı kabızlığın ne olduğu konusunda ciddi bir bilgi eksikliği vardır.Hergün tuvalate çıkamıyorum diye telaşla bizlere baş vuran hasta sayısı az değildir.Normal sağlıklı bir kişi günde 3 kez tuvalete çıkabilir ya da haftada 3 kez dışkılama olabilir.Dışkılama sayısı kişinin aldığı besinlere, kalori, sıvı miktarı ve günlük aktivitesine bağlı olarak değişkenlik gösterir.Kısaca beslenme ve yaşam şekli, sportif faaliyetler son derece önemlidir.Bu nedenle dünya çapında bu konu ile ilgilenen uzmanlardan oluşan bir ekibin tanımladığı ROMA III kriterleri ile  kabızlık 2006 yılında tekrar tanımlanmıştır.Bu kriterlere bakarak kabızlık varlığını kolayca anlayabilirsiniz.

Kabızlık için Roma III kriterleri:

• ·       Dışkılama sayısının haftada 3’den az olması
• ·       Her 4 dışkılama işlevinin en az bir  tanesinde katı ve sert dışkı çıkartılması
• ·    Her 4 dışkılama işlevinin en az birinin  artan ıkınmalarla ve/veya zorlanmalarla gerçekleştirilmesi
• ·       Her 4 dışkılama işlevinin en az birinde  makat ağzında tıkanıklık hissedilmesi
• ·     Her 4 dışkılama işlevinin en az birinden tam boşalamama, rahatlayamama hissiyle kalkılması
• ·    Her 4 dışkılama işlevinin en az birinde  dışkı çıkışı için parmakla müdahale gereksinimi olması

Kabızlık tanısının konması için bu kriterlerden en az ikisinin olması ve bu kriterlerin son 6 ay içerisinde 3 ay süreyle sürekli veya aralıklı var olması gereklidir.

SON SÖZ: Bu yazıyı okuduktan sonra sizde kabızlık var mıdır? Bunu teşhis etmeniz şimdilik yeterli.Ne yapmanız gerektiğini bundan sonraki yazılarımızda anlatacağım.